Türkler… Bulundukları ülkenin saygın vatandaşları… Cumhurbaşkanı Gordana Siljanovska-Davkova, üstüne basa basa söyledi:
“Türkler, Makedonya’da devlete sadık vatandaşlarımız… Çalışkan ve dürüst.”
Bizimkilerin söyledikleri ise… Fotokopi misali… Belki 100 kişiden dinledik:
“Bedenlerimiz burada… Fakat kalplerimiz Türkiye’de… Ana devlette.”
***
ATA’MIN SEVDİĞİ ŞARKILAR
Hepsini biliyorsunuz… “Vardar Ovası” gibi… “Mayadağ’dan kalkan kazlar” gibi. Şarkı çok… “Aliş’imin kaşları kare.” Çarşıda… Radyodan bir şarkı… Ve şarkıya eşlik eden insanlar:
“Kırmızı gülün adı var,
Her gün ağlasam da,
Bugün benim efkarım var.”
Mehmet Ali Dim… Cengiz Özdemir… Pastanedeyiz… Atatürk’ün sevdiği şarkıları dinliyoruz.
Pastanenin sahibi bir Türk… “Bizim Atatürk’ümüz” diyor.
Atamın şarkıları Üsküp’ün, Manastır’ın… Bütün Rumeli’nin… Balkan topraklarının şarkıları.
***
TÜRK DİZİLERİ
Fatih Ulusoy… Büyükelçimiz… Akşam yemeğinde misafiriyiz.
Dedim ki:
“Dolaşırken hiç yabancılık çekmedim… Nereye gittiysem mutlaka bir Türk var.”
Büyükelçimiz sordu:
– Televizyon izlediniz mi? Mutlaka izlemelisiniz.
Kanal 4… Devlet televizyonu… Günde 11 saat Türkçe yayın.
Devlet televizyon kanallarında… Özel kanallarda… Her gün en az 4 dizi var… Bizim diziler.
Bazıları… Makedonya diliyle. Bazıları da Arnavutça.
Güncel diziler ve geçen yıllarda yayınlanan Türk TV dizileri, şimdi burada revaçta.
***
TABELALARIN DİLİ
Çarşıda tabelalara dikkat ediyorum… Market tabelası… Lokanta tabelası… Hediyelik eşya satan işyerinin tabelası… Pastane tabelası.
Tabelalarda… Türkiye’deki şehirlerin isimleri var. Çiçek isimleri var.
Ve başka isimler… “Huzur” gibi… “Kardeşler” gibi… “Abi” gibi… “Hürrem” gibi.
Eski TBMM Başkanı Cemil Çiçek’i telefonla aradım… Tabelalar… Türkçe isimler konusunda çok hassas.
– Sayın Başkanım… Burada… Tabelalarda… Yabancı isim, İngilizce veya Fransızca isim yok.
– Ne olur fotoğraflarını çekin… Mutlaka yazın… Bizimkiler inşallah ders alırlar… Ama alacaklarını pek zannetmiyorum… Bizde bu yabancı isim merakı ve hastalığı varken.
***
HALKBANK
Kuzey Makedonya’nın en büyük ikinci bankası… 47 şubesi var. Banka, sigorta şirketine de sahip… Şube sayısı 40.
Halkbank Makedonya yapılanmasının Genel Müdürü Doç. Dr. Bilal Sucubaşı… Ülke protokolünün önemli isimlerinden.
Makedonya Tarım ve Orman Bakanlığı… Çevre Bakanlığı… Vakıflar Genel Müdürlüğü… Ve Halkbank arasında dörtlü protokol imzalanmış.
Halkbank… 5 yıl içinde… Makedonya’da 1 milyon ağaç dikecek.
***
‘YA İSTİKLAL YA ÖLÜM’
Makedonya’da… Ülkenin sloganı… Her yerde yazılı… Devlet kurumlarında… Okullarda… Duvarlarda: “Sloboda ili Smrt.”
Sordum… Ne demek? Türkçesi nedir?
Aldığım yanıt: “Ya istiklal ya ölüm.”
***
BAVUL TİCARETİ
Diğer şehirleri saymıyoruz… Sadece Üsküp’ten İstanbul’a, günde 5 kez otobüs seferi var… 60 euro.
Kimi… Eş dost, akraba ziyaretine gidiyor.
Büyük çoğunluğu ise… Bavul ticareti yapıyor.
İstanbul’a gelişte… Bavullar boş… Zira Türkiye’de satacakları bir şey yok.
Üsküp’e dönüşte ise… Bavullar dolu… Yiyecek… Giyecek… Elektronik eşya… Aklınıza ne gelirse.
***
KARA GÜN DOSTLARI
Asrın depremi… 6 Şubat 2023… Makedonya halkı, bağış yapmakta yarışmış.
Bağışlar… Halkbank’ta toplanmış. Ve… Malatya’da… 8 bin 800 metrekarelik alanda… Ortaokul yapılmış… 24 derslikli: Makedonya Ortaokulu.
Okulda… Dersliklere isim verilmiş… Makedonya’daki şehirlerin isimleri… Üsküp gibi… Manastır gibi… Ohri gibi.
Sadece okul değil… Deprem evleri de var.
***
DEVAMI YARIN
Pazartesi, salı… Ve bugün… Çarşamba… 3 gündür Rumeli notları yazıyorum. Arayan arayana… İşçi… Esnaf… Sanayici… Doktor… Üniversite hocası… Subay… Kadın… Erkek.
Türkiye’de… Rumeli kökenli bu kadar çok insan olduğunu bilmiyordum.
Öyleyse… Yarın devam edeceğim.
